ประวัติ โบราณสถานสถูปมหาเจดีย์เก่า วัดพระเมรุ อ.เมือง จ.นครปฐม ~ จุดไฟในใจคน โดยหลวงพี่น้ำฝน เจ้าอาวาสวัดไผ่ล้อม

โบราณสถานสถูปมหาเจดีย์เก่า วัดพระเมรุ อ.เมือง จ.นครปฐม

อดีตแดนนักโทษประหาร ‘ตำนานหลวงพ่อศิลาขาว’ศักดิ์สิทธิ์

โบราณสถานแห่งชาติ วัดพระเมรุ ศิลปะสมัยทวารวดี ตั้งอยู่ริมถนนเพชรเกษม ต.พระปฐมเจดีย์ อ.เมือง จ.นครปฐม เดิมเป็นวัดเก่า สร้างมาเป็นเวลานาน ตั้งแต่สมัยเมืองนครปฐมโบราณถูกทิ้งให้เป็นเมืองร้าง เล่าขานเป็นตำนานสถานที่แห่งนี้ เคยเป็นแดนประหารนักโทษ และตำนานปู่โสมที่เฝ้าปกป้องรักษาสมบัติ และโพรงที่ชาวบ้านลักลอบขุดกรุ พบพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์เก่าแก่จำนวนมาก ซึ่งกล่าวกันว่าเป็นอุโมงค์ที่สามารถลอดทะลุไปยังวัดธรรมศาลา ได้

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามวัดนี้ว่า “วัดพระเมรุ”จากลักษณะสัณฐานเดิม ที่มีแต่ส่วนของฐานสถูปมหาเจดีย์เก่า เป็นซากอิฐหักพัง ทำให้ชาวบ้านในบริเวณดังกล่าวเชื่อว่าเป็นพระเมรุของพระมหากษัตริย์ในสมัยโบราณ

ก่อนการขุดค้นวัดพระเมรุ ได้มีการรื้อทำลายโบราณสถานแห่งนี้หลายครั้ง ทั้งการขุดค้นหาสมบัติ การนำอิฐไปถมถนน และการขนอิฐไปสร้างสิ่งก่อสร้างในวัดพระปฐมเจดีย์ ต่อมาระหว่าง พ.ศ. 2481 - 2482 จึงได้รับการขุดค้นและขุดแต่งโดยกรมศิลปากรร่วมกับสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบูรพาทิศ ในความดูแลของหลวงบริบาลบุรีภัณฑ์ และนายปิแอร์ ดูปองต์ นักประวัติศาสตร์ศิลปะชาวฝรั่งเศส แห่งสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบูรพทิศ ผลการขุดค้นในครั้งนี้เป็นกุญแจดอกสำคัญไขปริศนาเกี่ยวกับโบราณสถานแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันโบราณสถานวัดพระเมรุได้บำรุงรักษาให้คงสภาพของโบราณสถานที่ได้ขุดแต่งเอาไว้ในครั้งอดีต

เมื่อประมาณ พ.ศ. 2404 ท่านปลัดทอง พระอธิการวัดกลางบางแก้วร่วมกับสามเณรบุญ(ภายหลังได้รับพระราชทานสมศักดิ์เป็นพระพุทธวิถีนายก ตำแหน่งพระราชาคณะสามัญเจ้าอาวาสวัดบางแก้ว) ผู้เป็นศิษย์ ได้ขอแรงชาวบ้านที่มีจิตศรัทธาในตำบลพระปฐมเจดีย์ไปขนอิฐที่วัดพระเมรุมาใช้ในการบูรณะวัดพระปฐมเจดีย์และได้พบพระพุทธรูปศิลาขนาดใหญ่จึงอัญเชิญมาประดิษฐานในพระอุโบสถวัดปฐมเจดีย์ พระพุทธรูปองค์นี้มีความศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เลื่องลือ

ลักษณะหลวงพ่อพระพุทธรูปศิลาขาว เป็นพระพุทธรูปปางแสดงธรรมประทับนั่งห้อยพระบาททั้งสองข้าง รองรับพระบาทด้วยฐานบัว พระหัตถ์ซ้ายวางอยู่เหนือ พระเพลาด้านซ้าย พระหัตถ์ขวายกขึ้นสูงระดับพระอุระ หันฝ่าพระหัตถ์ออก ปลายพระอังคุฐกับพระดัชนี(ปลายนิ้วหัวแม่มือกับปลายนิ้วชี้)ง้อโค้งจรดกัน ส่วนอีกสามนิ้วกลางออก จัดเป็นพระพุทธศิลปะแบบทวารวดี

โดยพระพุทธรูปศิลาขนาดใหญ่ พบที่วัดพระเมรุก่อนแล้วมีอยู่ 5 องค์ คือ อยู่ที่วัดพระปฐมเจดีย์ 1 องค์ อยู่ที่วัดพระเมรุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 1 องค์ อีก 3 องค์พบแต่เพลากับฐานบัวอยู่ที่วัดพระปฐมเจดีย์ ในการขุดค้นเมื่อปี พ.ศ.2481-2582ได้พบท่อนพระชงฆ์เพิ่มขึ้นอีก 1 ท่อน พระเพลาข้างขวา 1 ซีก กับส่วนหนึ่งของพระอุระ 1 ชิ้น ข้อพระหัตถ์ 1 ชิ้น และ นิ้วพระหัตถ์ 5-6 นิ้ว

โบราณสถานวัดพระเมรุ ได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2475

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 ทรงสร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้นที่จังหวัดนครปฐม ได้ทรงพระราชทานนามบริเวณวัดพระเมรุใหม่ว่า“สวนนันทอุทยาน”

ต่อมานักวิชาการได้กำหนดอายุโบราณสถานวัดพระเมรุว่าอยู่ราวพุทธศตวรรษที่ 12-16 เป็นศิลปะแบบทวารวดี ปัจจุบันโบราณสถานวัดพระเมรุอยู่ในการดูแลรักษาโดยสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ 2 สุพรรณบุรี สำนักโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ กรมศิลปากร

โบราณสถาน วัดพระเมรุ นอกจากจะเป็นดินแดนแห่งความศักดิ์สิทธิ์แล้ว ยังเป็นสมบัติที่มีค่า ควรแก่การช่วยกันหวงแหนและดูแลสืบไป

และในวันที่ 31 ธันวาคม 2556 เวลา 18.09 น. หลวงพี่น้ำฝนนำคณะสงฆ์วัดไผ่ล้อม สืบสานตำนานพระเวทย์สวดบูชาพระประจำวัดเกิด บูชาเทพยดานพเคราะห์ เสริมบารมี คุ้มครองป้องกันสรรพภยันตรายทั้งปวง เคาท์ดาวน์ปีใหม่ พ.ศ.2557 เริ่มต้นชีวิตใหม่ ส่งท้ายปีเก่า รับพรปีใหม่ ณ บริเวณโบราณสถาน วัดพระเมรุ จ.นครปฐม หลวงพี่น้ำฝนน้อมนำอานุภาพสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่มีอยู่ทั้งปวงในโลกใบนี้ ปกปักรักษาให้ญาติโยม มีแต่ความสุขความเจริญตลอดไป